Gruda ein dag i september

Den store rundturen frå oss og rundt heile Gruda er på over åtte kilometer. Då startar eg ved å gå ein gammal kjerreveg frå Verdalen til garden som ein gong var Endre Grude sin. Der tar eg inn på Grudevegen og går vestover mot Grudavatnet.

Rogna har bore rikeleg med bær dette året. Kor ein ser eit rognebærtre, er det meir raudt enn grønt i september. Kjerrevegen har blitt oppgradert i seinare tid. Nå er han fin og god med grus og lite att av hol og sorpa som kom i regnver før.

Steingarden her er ganske rufsete. Siloballane er mange denne sommaren og hausten. Her er berre ei rekkje av mange som ligg på lager rundt om på jordene.

Til venstre for steingarden er det eg kallar eit rægje. Å rægja betyr å driva eller jaga. Å rægja kyr. Dette rægjet ligg mellom to steingardar. Her var det nok lett å halda styr på dyra mens ein dreiv dei fram på det me vil kalla ein sti i dag. Rylliken står lenge utover hausten.

Ein gong var dette ein heller stor minkfarm. I mange år har minkbura stått tomme. Berre nokre sauer beiter på det saftige graset.

Hos Enevald Grude er det stil over vedlageret. Eg trur me kan gå med millimetermål og finna at ingen vedkubbe stikk utforbi ein annan. Dei siste åra har store tre blitt sagd ned i hagen. Nå kan Grude sine halda varmen i lang tid.

Eg måtte passa meg då eg gjekk ut av stien og ned til Figgjoelva. Vatnet gjekk ganske langt inn i skogbotnen. Nå er det ikkje uvanleg med så stor vassføring. Men det var ei stund sidan eg hadde gått tur på Gruda etter store nedbørsmengder.

Løeveggen er ganske sliten etter kvart. Ein gong meiner eg dette var ein praktgard.  Kanskje løa berre skal stå til ho dett ned.

Figgjoelva gjekk ganske stri. Rogna klamrar seg fast. Eit fly går inn for landing på Stavanger lufthamn, Sola. Dersom det er sydenturistar om bord, får dei ein brå overgang.

Etter at siste grinda på Gruda er passert, tar eg meg opp mot Høgaleitet. Klepp kommune har nyleg laga ein særs flott tursti med utsikt til Sele og Feistein fyr. På ein kvilebenk på toppen av Sporafjell er det berre å setja seg ned og nyta utsikten. Bore skule er under endring. Nye, store bygg er snart ferdige. Minst eitt nybygg er alt i bruk ved skulestart hausten 2019. Bore bedehus ligg til venstre i biletet. Figgjoelva buktar seg vidare mot utløpet på Sele. 

Vaulen, Hinna og Boganes

Den første onsdagen i august reiste eg til Hinna for å gå tur med Stavanger turistforening. Oppmøtet var på stadion på Hinna. Ein heil flokk hadde møtt opp. Veret var hyggeleg og akkurat passe varmt til turgåing. Frå stadion gjekk me oppover mot gravlunden på Hinna. Turen gjekk vidare opp mot Sørmarka. Her kunne eg knapt kjenna att noko som helst frå femtitalet. Nå var det store hus tett i tett oppover. Då eg vaks opp  på Vaulen, var det meste her hei og lyngmark. Frå toppen av turvegen kunne me sjå ned på Hinna stadion og Jåtten skole. Gandsfjorden viste seg fram. Skråtårnet i Jåttåvågen har blitt eit kjent landemerke.

Eg viser Skråtårnet, "Det skjeve tårnet i Jåttåvågen" på Hinna først. Tilfeldigvis fekk eg koma der denne sommaren. Tårnet vart bygd i 1984 og vart brukt til 1994. Bygget vart reist av Norwegian Contractors og fleire oljeselskap. Det var for å bevisa at dei kunne støypa på skrå med forskjellig diameter og veggtjukkelse. Ein ville visa at det var mogleg å byggja den 472 meter høge Trollplattforma i Jåttåvågen. I dag er det berre møtelokala på toppen som vert brukte. Her feira ein nevø bryllup i juni.

Plutseleg vart eg varm om hjarta. I denne bakken hadde eg gått og sprunge den gong underlaget var grus og husa var små og få og eg var yngre enn sju år. Gatelys var det ikkje snakk om. Blikket vart dradd mot Nedre Vaulen og kjende hus, Gandsfjorden og Lifjella. Hindalsbakken. Huset til dei to ugifte søstrene sto der framleis. Huset til Klovning likeså. Men Fv 44 er endra.

Stasjonsvegen. Ein viktig del av livet mitt fram til eg vart sju år. I det kvite huset budde ei venninne. Murhuset har kome til i ein hage. Mor og far leigde hos Sæland som budde kloss i riksvegen. Nå er det huset rive for å laga brei veg og plass til bussen.

Nok eit minne dukka opp. Dette staselege huset tilhøyrde familien Parr. På baksida er det to inngangsdører, ei for bud og ei for huseigarane. Parr hadde så stor hage at dei og hadde gartnar i si tid. På den flotte trappa stilte Hugo Parr opp tinnsoldatane sine og leika krig. Eg fekk lov å koma inn i hagen for å leika med Hugo, men eg måtte gå kjøkkenvegen. Inn av dei opne verandadørene låg bestestova til venstre og kvardagsstova til høgre. Faren i huset spelte flygel. For meg var det ei eventyrverd.

Turfølget gjekk heilt ned til strandkanten der ein ser mot eit av stupebretta på den sørlege delen av Vaulen badeplass. Eit stupebrett (i alle fall eit liknande) eg har hoppa frå mange gonger. For oss var vegen til Hinna stengd herifrå. Nå er det flott tursti vidare frå Vaulen badeplass og til Boganes.

 

Hindal gård. På femtitalet var det ikkje mange som fekk innsyn til denne flotte garden. Hindal vart eigedom for familien Helliesen i 1825. Då strekte garden seg frå sør for Hinna stasjon til Mariero. På femtitalet flytta Åse Tofte inn her. Men området var lukka for omverda så lenge eg budde på Vaulen. Ein gong fekk eg ei venninne med foreldre som var arbeidarar på garden. Ho let smijernsportane opp for meg. Slik fekk eg sjå dei flotte husa og stallane og forpaktarhuset der.

For første gong i livet gjekk eg på turstien som fører til Boganes. Mange grunneigarar har gitt delar av tomta si til turstien. Ja, dei har nok fått godt betalt. Framleis er det stor strid om den delen som fører vidare til Gausel. Nyleg las eg i Stavanger Aftenblad om striden og alle pengane som folk vil ha. Det kan nok gå mange år til med kamp her.

Huset her ligg ikkje mange meter frå standkanten. Det er ikkje lett å forstå seg på reglar om standsone. Men huset ligg fantastisk fint til i terrenget. Frå alle vindauga har dei førsteklasses utsikt til Gandsfjorden og båtlivet der. Herifrå svingde turfølget opp mot den gamle riksvegen og Hinna stadion att. Eg reiste heim med hovudet fullt av glede og gode minne.