Advent, dag 20.

 Avslutningssalmen før jula set inn for fullt, er: "Deilig er jorden".

Havet er i stadig endring. Eg er heldig som bur så nær Nordsjøen og Selestranda og Borestranda. Havet er mektig.
Salmen som Bernhard. Severin. Ingemann skreiv i 1850 står støtt i år 2020 og endå langt fram i tid. I salmeboka står han under temaet jul, nummer 48 i N13. Men salmen vert sunge mange gonger utanom jul. Om melodien står det: Breslau 1842.

1. Deilig er jorden, prektig er Guds himmel,

skjønn er sjelenes pilgrimsgang!

Gjennom de fagre riker på jorden

går vi til paradis med sang. 

2. Tider skal komme, tider skal henrulle,

slekt skal følge slekters gang;

aldri forstummer tonen fra himlen

i sjelens glade pilgrimssang.

3. Englene sang den først for markens hyrder;

skjønt fra sjel til sjel det lød:

Fred over jorden, menneske fryd deg!

Oss er en evig Frelser født. 

Salmeboka minutt for minutt, 3,19

Advent,dag 19.

19. desember er ein merkedag i familien. For 49 år sidan kom det første barnet. Midt i den harde, blåsande vinteren på Jæren kom gleda til oss.

Biletet er tatt på veg opp til Mån. Det er ein kulp i elva Mån. Kulpen ligg litt ut av den vanlege stien opp langs Månafossen.

Salmen eg har valt for denne dagen er: "Midt i hårdest vinter". Melodien lærde eg omsider er av Gustav Theodore Holst i 1906. Holst er ein engelsk komponist (1874-1934). Mest kjend er han for orkestersuitane "Planetane". Dei vert ofte spelte i NRK, Alltid klassisk. Eg synest dei mest er for mektige for meg. Derfor vart eg overraska over at denne denne mjuke melodien til "Midt i hårdest vinter" også er laga av G. Holst. Teksten er skriven av Christina Rosetti omkring 1870 og omsett av Svein Ellingsen i 1986.
Salmen har fire vers på nummer 55 i N13.
"Som i jern lå jorden under vindens sang", ja slik var det der me budde i 1971 i Verdalen i leigd hus. I ein månad etter fødselen bles det iskalde vindar i eit hus som ikkje var særleg godt isolert.

1.Midt i hårdest vinter
skjedde det en gang:

Som i jern lå jorden
under vindens sang,

sneen la et teppe
over iskald jord,

midt i kaldest vinter
ble Mari mor.

2. Han som skulle fødes,
var Guds egen Sønn.
Hvor var husrom? Ingen
hørte Josefs bønn.
Men en stall ble åpnet
for de to til sist.
og Maria fødte
Jesus Krist.

3. Engler og kjeruber,
kledd i himmelsk drakt,
kunne ha vært samlet
rundt ham og holdt vakt.
Men ved krybben ser vi
ingen englehær.
Josef og Maria
kneler der.

4. Hva kan jeg vel bringe
med meg inn til ham?

Hvis jeg var en hyrde,
gav jeg ham et lam,

hvis jeg var en konge,
gav jeg gull. Men nå?

Hva har jeg? Mitt hjerte

skal han få.

Salmeboka minutt for minutt, 3, 26

Advent, dag 18.

 "Et barn er født i Betlehem" trur eg svært mange menneske kan. Det er ei av dei mest kjende julesongane i Norge.

Salmen har ikkje mindre enn ni vers. Eg har vore saman med ein kollega som meinte ho framleis kunne alle versa utanåt. Det var i den tida me laga til julefest for elevane på skulen og gjekk rundt juletreet. Eg trur nok ganske mange kan fleire av versa, i alle fall av dei som har nokre år på baken. Ludvig M. Lindeman sitt namn står over songen. Salmen står på nummer 27b i N13. På nummer 27a står ein melodi etter München 1400-t. Teksten er latinsk, heiter det. Salmen er ein julehymne frå mellomalderen. "Puer natus in Bethlehem". På Wikipedia  skriv dei at det er ei av dei mest kjende julehymner i verda. Me bruker Lindeman sin tone frå 1871 når me syng.

Biletet er frå Månafossen i Frafjord i Gjesdal kommune.

1. Et barn er født i Betlehem, i Betlehem.
Nå gleder seg Jerusalem.
Halleluja, halleluja.

2. En fattig jomfru satt i lønn, hun satt i lønn,
og fødte himlens kongesønn.
Halleluja, halleluja.

3. Hun la ham i et krybberom, et krybberom,
Gud engler sang med fryd derom.
Halleluja, halleluja.

9. Lov takk og pris i evighet, i evighet,
den hellige Treenighet!
Halleluja, halleluja.

Advent, dag 17 .

 Jakob Sande si: "Det lyser i stille grender" kjem eg ikkje utanom. Enkel og vakker synest eg songen er.

Biletet er tatt på Mattirudlå på Gramstad på veg mot Bjørndalsfjellet i august.

"Det lyser i stille grender" har nummer 63 i salmeboka (N13). Jakob Sande skreiv teksten i 1931. Det er

noko med tonen og teksten som passar så veldig godt i denne songen/julesalmen, synes eg.

Melodien er av Lars Søraas d.y. (1944). Lars Søraas forbind eg med Skulesongbok. Den brukte me mykje på barneskulen.

1. Det lyser i stille grender av tindrande ljos i kveld.

og tusene barnehender mot himmelen ljosa held.

2. Og glade med song dei helsar sin broder i himmelhal,

som kom og vart heimsens Frelsar som barn i ein vesal stall.

3. Der låg han med høy til pute og gret på si ringe seng,

men englane song der ute på Betlehems aude eng.

4. Der song dei for første gongen gongen ved natt over Davids by

den evige himmelsongen, som alltid er ung og ny,

5. den songen som atter tonar med jubel kvar julenatt

om barnet, Guds son, vår sonar,

som døden for evig batt.

Salmeboka minutt for minutt, 4,4

Advent, dag 16.

Urnes stavkyrkje er ei stavkyrkje på garden Ornes på sørsida av Lustrafjorden i Luster. Kyrkja vart bygd omlag 1130, 1140. Dåpsfatet er datert 1640. Her kom me ein fin sommardag. Frå kyrkja er det vid utsikt over Lustrafjorden og over til Solvorn.

På Kvaleberg skole kan eg hugsa at me song "Kling no klokka". Elias Blix har skreve teksten i 1889. Tonen er ein folketone frå Oppdal. Salmen har seks vers. Eg tar med nummer ein og nummer seks. Salmen står på nummer 58 i N13. Eg håper at det dagast og lagast til eit år der me får vera meir saman!

1. Kling no klokka, ring og lokka! 

Ring og lokka, frå tusen tårn!

Tona om frelsa! Kalla og helsa, kalla og helsa

med fred Guds born!

Kling no klokka! Ring og lokka,

Ring og lokka frå tusen tårn!

Sjå det dagast, snart det lagast,

snart det lagast til høgtid ny!

Då skal klokka leikande lokka,

leikande lokka til helg i sky.

Sjå det dagast, snart det lagast,

snart det lagast til høgtid ny!

Salmeboka minutt for minutt, 3, 29

Advent, dag 15.

"Glade jul" trur eg svært mange kan syngja og gler seg over. Eg vel utgåva som Erik Hillestad har omsett, "Stille natt".

Joseph Mohr har skreve teksten som vert sunge over alt i verda. Det var i 1816. Vennen Franz Xaver Gruber laga den vare, nydelege melodien i 1818. For meg er melodien vakker. Erik Hillestad omsette teksten til nynorsk i 1992.

Biletet er av Hafslovatnet i Luster kommune i juli. 

1.Stille natt, heilage natt. Alt har svevn og mørker tatt.

Trufast vakar dei heilage to.

Varsamt voggar dei barnet i ro.

Jorda tek himlen i famn, jorda tek himlen i famn.

2. Stille natt, heilage natt, barnet er vår største skatt.

Trøytte hyrdingar vaknar av song,

høyrer orda for første gong:

:/ Kristus vår frelsar er fødd! :/

3. Stille natt, heilage natt, Gud gjev jorda vona att.

Himlen smiler frå barnet sin munn,

kjem oss nær i ei frelsande stund.

:/ Vier Guds framtid til vår.:/

Salmeboka minutt for minutt/3,13

Advent, dag 14.

Halve adventstida er passert. Nå er det berre ei veke til vintersolverv. Det er den kortaste dagen i året. Etter det vert det lysare! Sola snur, tenkjer vi.

Solvorn, noko av det vakraste syn ein kan få. Me kryssa Lystrafjorden etter å ha besøkt Ornes kommune og Urnes stavkyrkje i juli. 

Salmen for denne dagen er: "Å, kom nå med lovsang", nummer 40 i N13.

Det er ein latinsk salme frå 1751, 1782. Per Lønning omsette salmen i 1973. Om melodien står det: London 1782. Salmen har fire vers.

1. Å, kom nå med lovsang, jordens kristenskare!

Å, kom nå med lovsang til Betlehem!

Kom for å se ham, kongen i en krybbe!

Kom, tilbe ham, Guds under!

Kom, tilbe ham, Guds under!

Kom, tilbe ham, Guds under, Vår Herre Krist!

2. Gud, evig Gud og lys av lys det er han!

Til oss er han kommet som bror i dag.

Sann Gud av opphav, født før alle tider.

Kom, tilbe ham, Guds under!

Kom, tilbe ham, Guds under!

Kom, tilbe ham, Guds under, Vår Herre Krist!

Salmeboka minutt for minutt, 3,10

Advent, dag 13.

 Tredje søndag i advent. I dag må det bli ein høgtidssalme: "Høyr kor englar syng frå sky".

På veg ned frå Sikvalandskula. På denne toppen var me verkeleg høgt i sky ein usedvanleg flott og varm junidag. Her vil eg gjerne koma att.

Charles Wesley er opphavsmannen til "Høyr kor englar syng frå sky" på nummer 39 i N13. Salmen er om lag like gammal som den i går, nemleg frå 1739, 1753. Felix Mendelssohn-Bartholdi har skreve den melodien me bruker i salmeboka, så det er ikkje rusk. Eg høyrer trompetar og paukar inni meg når eg syng denne flotte salmen som har tre vers.

Høyr kor englar syng frå sky:

Krist er fødd i Davids by,

kjem med frelse til oss ned,

gjev oss med Gud Fader fred.

Glade alle folk stig fram

for å hylla det Guds Lam.

Kom, ver med i dette kor

som no tonar over jord.

Syng med englar høgt i sky:

Krist er fødd i Davids by!

Salmeboka minutt for minutt, 3, 9

Advent,dag 12.

 "Mitt hjerte alltid vanker" er ein av favorittsalmane mine.

Kvar gong eg høyrer denne salmen, gjer han noko med meg. Melodien er slik at det går inn i ribbeina og inn i ryggmargen. Nyleg var eg på konsert med Ingebjørg Bratland. Litt uti konserten stemde ho i med "Mitt hjerte alltid vanker". Heldigvis sat eg slik at ingen kunne sjå ansiktet mitt Så eg kunne berre lukka augene og la tårene trilla. Salmen har sju vers og står på nummer 38 i N13. Han er omsett til lulesamisk og kvensk også. Hans Adolph Brorson skreiv salmen i 1732. Om melodien står det: svensk/norsk folketone.

Biletet er frå Godalen med utsikt til Hillevåg ein junidag.

1. Mitt hjerte alltid vanker

i Jesu føderom,

der samles mine tanker

som i sin hovedsum.

Der er min lengsel hjemme,

der har min tro sin skatt;

jeg kan deg aldri glemme,

velsignet julenatt.

7. Akk, kom, jeg opp vil lukke

mitt hjerte og mitt sinn

og full av lengsel sukke:

Kom, Jesus, dog herinn!

Det er ei fremmed bolig,

du har den selv jo kjøpt,

så skal du blive trolig

her i mitt hjerte svøpt.

Advent dag11.

Grundtvig kan ein ikkje koma forbi når det gjeld salmar i salmeboka. Språket kan virka gammaldags, men mange av salmane har ein nydeleg melodi.

"Blomstre som en rosengård" er nummer 10 i N13. Han har plass under temaet adventstida. N. F. S. Grundtvig skreiv salmen i 1837 etter orda i Jesaia 35. Det er her desse flotte stadnamna er nemnde.

N. F. S. står for Nikolai Fredrik Severin.

Melodien er av J. P. E. Hartmann i 1861. Eg syng nok ikkje denne salmen særs ofte. Likevel tar eg han med. I NRK har eg høyrt innspelingar der melodien vert framført lett og vakkert.

Biletet er ikkje av liljer. På Gruda går eg ofte forbi ein hage med store mengder iris. Dei får symbolisera liljene. 

Blomstre som en rosengård

skal de øde vanger,

blomstre i et gyllent år

under fuglesanger;

møtes skal i stråleglans,

Libanons og Karmels glans,

 Sarons prakt og ynde.

Salmeboka minutt for minutt, 2,10

Advent, dag 10.

 "Velsigna du dag over fjordan, velsigna du lys over land"

Eg trur det gjekk ei heil stund frå Trygve Hoff skreiv denne salmen før eg høyrde han på radioen. 

Nå vert salmen/songen, nordnorsk julesalme, brukt ganske ofte i NRK. Han står på nummer 24 i salmeboka og har tre vers.

Biletet er frå Godalen badeplass. Me ser Gandsfjorden og inn mot Lifjella.

1.Velsigna du dag over fjordan, velsigna du lys over land.

Velsigna de evige ordan, om håp og ei utstrakt hand.

Verg dette lille du gav oss, den dagen du fløtta oss hit,

så vi kjenne du aldri vil la oss forkomme i armod og slit.

2. Vi levde med hua i handa, men hadde så sterk ei tru.

Og eitt har vi visselig sanna: vi e hardhausa vi som Du.

Nu har vi den hardaste ria, vi slit med å kare oss fram

mot lyset og adventst`a, d`e langt sør te Betlehem.

3. Guds fred over fjellet og åsen, la det gro der vi bygge og bor!

Guds fred over dyran på båsen og ei frossen og karrig jord!

Du ser oss i mørketidlandet. Du signe med evige ord

husan og fjellet og vannet og folket som lever her nord.

Salmeboka minutt for minutt, 2, 25

Advent, dag 9.

 I dag er salmen av det nyare slaget.

Ein heller ny salme som står i N13 under temaet advent er :

"Solbarn, jordbarn, bak din tynne hud" på nummer 26 i N13.

Lenge trudde eg at Eivind Skeie hadde skreve både tekst og melodi. Men teksten er skriven av Erena Murray i 1994. Salmen er tonesett av Carlton R. Young same året. Eivind Skeie har omsett salmen i 2004.

Biletet er frå hamna i Sirevåg ein fin maidag.

1.Solbarn, jordbarn, bak din tynne hud

stråler mot oss kjærlighet fra Gud.

Hør oss, se oss, Stjernebarn stig ned,

så jordens barn i alle land

finner julens fred.

2. Flyktning, krigsbarn, hjemløs og forlatt,

misbrukt, skadet i den dype natt.

Refr.

3. Glemt barn, skremt barn, med sitt såre sinn,

ingen merker tåren på dens kinn.

Refr.

4. Bortskjemt, ensomt barn som vil ha mer,

trosbarn, Guds barn, håper, venter ber.

Refr.

5. Håpsbarn, fredsbarn, Barn fra evighet,

vis hvert jordbarn himlens herlighet.

Hør oss, se oss, Stjernebarn stig ned,

så jordens barn i alle land

finner julens fred.

Advent, 8. dag.

Svein Ellingsen synest eg er ein fabelaktig salmediktar. I salmeboka er det fleire salmar av Svein Ellingsen.

Han døde 5. april i 2020. Han var fødd 13. juli 1929.

Adventssongen eller salmen eg har valt for 8. desember, har Sven Ellingsen gjendikta i 1957 og 1971 står det i salmeboka. Det er dikta fritt etter Edvard Evers 1914. Melodien er Johan Crüger sin frå 1640.

Eg er glad i teksten til: "Mens frost og vintermørke rår", nummer 18 i N13.

Biletet tok eg i april ikkje langt frå Melsvatnet. Det minner meg på at det gjeld å vera tilkopla.

1. Mens frost og vintermørke rår,

begynner kirkens nye år,

og våre sinn skal være vendt

mot lyset som på jord er tent.

2. I mørket ved vår side står

han som steg ned i våre kår.

Hvert adventslys skal minne om

at Jesus, lysets Herre, kom.

3. Han kommer stadig til oss inn

og lar oss se Guds milde sinn.

Vårt ønske ved den tente krans

er at vårt liv må være hans.

4.    Når verden og dens tid forgår,

gryr evighetens kirkeår.

O Herre, la oss finne vei

til lys og evig liv hos deg.

Salmeboka minutt for minutt, 2, 19

Advent, 7. dag.

Ganske mange av salmane under temaet "adventstida" i den nye salmeboka har eg sunge. Salmen eg vel for 7. dag i advent, har eg ikkje sunge slik at eg kan hugsa det.

Tonen til "Gå Sion, din konge i møte" kjende eg att med ein gong eg lytta til Salmeboka minutt for minutt. Kan henda det er ein annan salme eller song eg har sunge før til same melodi.

Johan Erik Nystrøm skreiv salmen i 1893. James Mc Granahan laga melodien i 1881. Salmen har fem vers. Eg tar med det første og det siste verset. I salmeboka er det nummer 14. Salmen oppmuntrar oss til å gleda oss. 

Biletet er tatt i Kringleli i april. Det er ikkje eg som held fotoapparatet på skakke.

1. Gå Sion, din konge i møte,

Jerusalem gled deg i Gud!

Strø palmer med fryd for Messias, 

og vær som den ventende brud!

Vær glad, vær glad!

Ja, gled deg i Herren din Gud!

Vær glad, vær glad og syng for din Herre og Gud! 

5. Han kommer til sørgende hjerter

og gjenreiser det som var falt.

Han kommer i makt og skal herske

til Gud er i alle blitt alt.

Vær glad, vær glad!

Ja, gled deg i Herren din Gud!

Vær glad, vær glad og syng for din Herre og Gud! 

Salmeboka minutt for minutt i NRK har denne salmen på episode 2, 15

Advent, 6. dag

Eg kom i tankar om kva me kan kalla salmar og kva me vil kalla songar. "Tenn lys!" vil kanskje mange tenkja er ein adventssong. For andre søndag i advent har eg funne fram ein salme som er skreven før 1611.

"Gled deg, du Kristi brud" er ein dansk salme skriven før 1611. Korleis ein har kome fram til at det er før 1611 er jo litt underleg, men slik står det i salmeboka. Bent Støylen har omset til nynorsk. Denne gongen er melodien av Jakob Regnart, 1574. Melchior Vulpius er også nemnt. Det namnet går igjen i salmeboka. Eg har kome fram til at me i skulen må ha sunge noko uhorveleg med salmar og songar på Kvaleberg og Vaulen skole og på gymnaset. Då eg så notene til denne salmen og prøvde meg litt fram med synging frå bladet (lærde litt om det på lærarskulen), ja, då visste eg koss melodien var.

Biletet er frå Nærlandsstranda i mars i år.

1. Gled deg, du Kristi brud,

og møt din Herre Gud!

No kjem han rik på nåde, 

som deg profeten spådde.

Hosianna! Lov og ære 

vår konge evig vere.

5. Gjer porten høg og vid,

sjå Kristus til deg rid!

I dag vil han deg gjeste

og til si brud deg feste.

Hosianna! Lov og ære

vår Konge evig vere.

I Salmeboka minutt for minutt på NRK, finn ein denne salmen i episode 2, nr 4.

Advent, 5. dag

"Tenn lys!"

Første gongen eg høyrde denne adventssalmen, vart eg ikkje så veldig begeistra. Det var då songen vart framført i NRK-serien  Portveien 2. Den gjekk som julekalender i 1987.

Det gjekk nokre år før eg tok i bruk adventssalmen i skulen. Men då las eg teksten skikkeleg. Etter kvart har eg blitt veldig glad i:

"Tenn lys! Eit lys skal brenne"

Eivind Skeie laga teksten i 1988 til NRK-serien Portveien 2. Melodien har Sigvald Tveit laga.

Den gongen var det Eli Rygg og Terje Strømdahl som song. Teksten vart omsett til nynorsk i 2011. 

Eg skriv både bokmålsteksten og nynorskutgåva her.

Biletet er tatt på Håtangen, Nærbø i mars.

1. Tenn lys! Et lys skal brenne

for denne lille jord,

den blanke himmelstjerna der vi og alle bor.

Må alle dele håpet

så gode ting kan skje.

Må jord og himmel møtes. Et lys er tent for det.

Tenn lys! Eit lys skal brenne

for denne vesle jord,

den blanke himmelstjerna der barn og blomar gror.

Må alle dele vona

at gode ting vil skje.

Må jord og himmel møtast, eit lys er tent for det.

Advent 2020, 4. dag.

Kvar dag vil eg leggja ut eit eller to vers av ein kjend og kjær adventssalme. Bileta har eg henta frå året 2020. 

Biletet er tatt langs stien frå Godalen til Breivig på Storhaug ein dag i februar.

Eg held meg til gamle salmar ei stund. 

"Å kom, å kom, Immanuel" står som nummer tre i salmeboka. Arve Brunvoll har omsett ein latinsk tekst frå 1100-talet. Om melodien står det at det er ein fransk missale 1500-talet.

1. Å kom, å kom, Immanuel,

og løys ditt bundne Israel,

som sårt i utlægd ventar på

den dag då dei Guds Son får sjå!

Ver glad, ver glad! Immanuel

er fødd for deg, du Israel.

3. Du morgonrode, kom med ljos,

å skin, du klare sol, for oss!

Jag skoddeeim og tunge sky,

så nattemørkret snart må fly!

Ver glad, ver glad! Immanuel

er fødd for deg, du Israel.

Advent 2020 1.til 3. dag

I desember i fjor laga eg ein slags adventskalender på Instagram. Eg skreiv eit salmevers for kvar dag og la til bilete. Dette året vil eg heller skriva ein slik adventskalender i bloggen. Då kan ein få ein betre samanheng. Sidan eg startar litt seint, blir første blogg frå dag ein til tre.

Det første biletet er frå Bore ein flott januarmorgon.

Den første salmen eg vel, er:

 
"Folkefrelsar til oss kom". 

Han står som nummer 2 i ny salmebok. Eg blir alltid forundra over at salmen er skriven før år 397 av Ambrosius. Melodien er frå omkring 1120.

1. Folkefrelsar, til oss kom,

fødd av møy i armodsdom!

Heile verdi undrast på

kvi du såleis koma må.

Bilete to er frå Selestanda, januar dette året. Folkefrelsar til oss kom har sju vers. Dette er nummer to:

2. Herrens under her me ser,

ved Guds Ande dette skjer.

Livsens ord frå himmerik

vert i kjøt og blod oss lik.

Salmen eg vel for tredje dag i advent er:

"Kom, konge, kom i morgenglans".

Det er nr 15 i ny salmebok. Teksten er av John Brownlie, 1907. Johan Crüger sin melodi er frå 1653. Salmen har og ein melodi av Elkanah Dare. Eg har aldri brukt den melodien.

Biletet er av Gandsfjorden ein februardag tatt ikkje langt frå Rosenli.

1.Kom, konge, kom i morgenglans

og bryt din seiers vei

for riket som med himmel, jord

tilhører evig deg.

2. Kom, herlig, som når himlens sol

går opp med gyllen glød.

og ikke som da først du kom

til spott og strid og død.