Klassetur til til Polen juni 2023. Del 3, Berlin og Stasifengselet.

Berlin

Brandenburger Tor måtte me jo sjølvsagt få med oss.  Me var og med Unter den Linden. Bussen stansa. Alle fekk seg ein god spasertur i strålande ver. Det var opp mot 28 grader. Såpass tidleg på dagen var det ikkje overfylt av folk eller turistar i Berlin. Me kunne gå roleg vidare til Alexanderplatz.

Det var lett å orientera seg. Store, kjende bygningar og tv-tårnet raga godt i bybiletet. Elevane fekk lov å handla på ulike store kjøpesenter. Me vaksne hadde avtale om å møta dei på Alexanderplatz på visse klokkeslett. Det gjekk heilt greitt.

Tjuefire elevar på sightseeing i Berlin.

Brandenburger Tor.

Nokre folk er alt på byvandring. Likevel hadde eg forventa meir køgåing. Så det var herleg å vandra i ro og fred.

Mange staselege bygningar.

Treffpunkt Alexanderplatz var ein genistrek. Same kor eg var på eiga hand mens elevane handla, hadde eg kontroll på kor eg skulle gå for å koma dit. Tv-tårnet var nær ved. Det var også eit særs godt landemerke. Det gjorde godt med eit pusterom mellom alle dei alvorlege stadene me var på. Eg fann meg ein iskafé. La Luna. Der kunne eg nyta lunka vaffel med jordbær, is og krem til ein herleg kopp kaffi. På nabobordet sat tre vaksne damer. Me kom i snakk. Dei var frå Sverige, USA og Belgia. Samtalen gjekk på engelsk. Eg hadde berre ein time på meg før møtetid. Den timen gjekk rasande fort og vart særs interessant.

"Gedenkenstätte- Hohenschönhausen"

Stasifengselet besøkte me etter å ha vore i Berlin på turen vår. Elevane hadde fri frå plikter mest heile måndag 05.06. på dagtid. Då hadde dei handla i butikkane rundt Alexanderplatz. Om ettermiddagen, i steikande sol, fekk me ei omvising i "Gedenkenstätte- Hohenschönhausen", altså Stasifengselet. Guiden forklarte kor snedig system tyskarane hadde med å henta fangane inn i fengselet utan at dei forsto kor langt og kor dei vart frakta. Fangane såg aldri kvarandre. Men dei kunne høyra lydar som tydeleg fortalde dei at dei ikkje var aleine i fengselet. Det meste av tida gjekk med til forhøyr. Då vart fangane frakta i noko som mest må samanliknast med sluser, slik at dei aldri såg andre fangar på veg til og frå forhøyrsrommet.

Guiden vår snakka eit utmerka engelsk. Dermed var det særs lett å fylgja med i alt han forklarte. Guiden har brun caps på seg. Reiseleiaren vår, Berit Aakre, står heilt til høgre. Ho var særs flink med elevane og oss vaksne. Alt her ser ein lyttande stilling hos oss alle.

Toilettforhold i ei celle. 

Me fekk høyra om kor vanskeleg det var for den som slapp ut av fengselet å bli trudd når han fortalte historia si.

Bilane dei vart frakta i var laga slik at ein og ein person vart ført inn i bilen i ei mørk avdeling. Neste fange likeeins. Kvar bil kunne frakta 3-4 fangar. Bilen kjørde i fleire timar for at fangane ikkje skulle rekna seg fram til kor dei vart førde. Kvar fengselscelle hadde eit alarmsystem. Når ein fange brukte alarmen, var det forventa at vedkomande trengde hjelp av lege eller anna særs viktig tilsyn. Ein 17 år gammal gutt hadde ikkje forståing for kvifor han vart fengsla eller alvoret i fengselet. Då han brukte alarmen feil, vart straffa tre dagar utan mat og vatn. Fangane fekk ikkje sova i fred gjennom natta. Dei vart konrollerde jamt og trutt fordi dei skulle visa begge armane når dei sov. Viss fangevaktaren berre såg ein arm, vart fangen vekt og refsa.

Den som kom ut, kunne ikkje visa til vitner. Det tok lang tid før folk forsto alvoret og sanninga om opphaldet i Stasifengselet.

Elevane vart ganske stille og alvorlege etter kvart. Her pustar dei ut i skuggen etter inntrykka inne i fengselet.

Det vart mange stader og hendingar å forhalda seg til på den veka besøket varte. Eg måtte tenkja meg nøye om då eg såg over mine eigne bilete etterpå kor kvart bilete var frå. Heldigvis kan ein finna ut dato og klokkeslett for kvar bilete. Nå håpar eg at eg har fått rett bilete til rett tid og tekst. 

Dagen etter visitten i Stasifengselet venta nye inntrykk i Sachsenhausen og Ravensbruck.